Onze directrice Caroline de Cartier schreef onderstaand opiniestuk dat in de Le Soir verscheen op 20 juni. U kan de Franstalige versie hier herlezen.
Het recente OESO-onderzoek benadrukt nogmaals de noodzaak van een kwalitatief onderwijssysteem met “competente” leerkrachten. Maar hoe kan je mensen overtuigen van de voordelen van lesgeven? Is het echt mogelijk? Ik denk het wel.
Lesgeven, een roeping?
Meer en meer mensen zoeken een job die gevarieerd is, uitdagingen biedt, in balans is met het privéleven, en vooral veel zingeving geeft. Het beroep van leerkracht komt tegemoet aan deze verschillende elementen, en toch worden ze zelden in de verf gezet.
In de publieke opinie wordt het lerarenberoep niet zelden beschouwd als weinig uitdagend. Nochtans kunnen gemotiveerde leerkrachten verscheidene projecten uitwerken die stevige variatie kunnen brengen in de verschillende schooljaren.
Er leeft een sterke polemiek in de samenleving rond het lerarenberoep. De ene vindt het een ‘zwaar beroep’, dat mensen in burn-outs drijft, en de andere vindt dat leerkrachten ‘altijd op vakantie zijn’. Zelden echter spreekt men over het beroep als één dat uitdagingen, een sociale impact en een evenwichtige work-life balance combineert. Deze positieve elementen van het lerarenberoep benadrukken is noodzakelijk, maar waarschijnlijk nog niet voldoende. De jongere generatie wil zich vooral niet opgesloten voelen in een hokje. Ze willen vlot kunnen overstappen van de ene job naar de andere. Van de ene sector naar de andere. Ze willen hun competenties gewaardeerd zien en deze kunnen inzetten in verschillende contexten. Ze geloven niet meer in één loopbaan, maar in een opeenvolging van verschillende carrières. Deze nieuwe generatie wil levenslang leren, doorheen ervaringen die ze opdoen op het werkveld, maar evengoed via opleidingen die hen in staat stellen af en toe een stapje terug te zetten. Ze zijn gericht op het verwerven van nieuwe vaardigheden, willen uitgedaagd worden en gecoacht door middel van feedback, zodat ze telkens kunnen blijven groeien.
Meer goede leerkrachten. Oké… maar hoe dan?
Mensen die de stap naar de klas willen zetten, halen vaak de lage salarissen aan als struikelblok. Maar dit is zeker niet het doorslaggevende element. Ze vrezen eerder om niet langer de mogelijkheid te hebben om bij te leren en nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. Ze hebben schrik om ‘vast te komen zitten’, om een keuze te maken die andere deuren zal sluiten. Ze willen de vrijheid niet opgeven om ook andere wegen te bewandelen.
Het is belangrijk dat we de talrijke vaardigheden die een leerkracht ontwikkelt erkennen. Empathie, creativiteit, communicatie, zelfstandigheid, aanpassingsvermogen, … zijn slechts enkele eigenschappen die startende lesgevers nodig hebben en blijven ontwikkelen gedurende hun hele loopbaan.
Daarnaast moet de overgang van andere sectoren naar het onderwijs vergemakkelijkt worden. De ervaring en inzichten die zij – instromers – meebrengen naar de klas is verrijkend voor de leerlingen en zichzelf, of het nu voor enkele jaren of de rest van hun loopbaan is.
Tenslotte hebben startende leerkrachten te vaak het gevoel er alleen voor te staan. Ze willen meer kansen om te leren van anderen, samen na te denken hoe ze beter kunnen worden in hun beroep. We moeten dus meer focussen op het begeleiden van beginnende leerkrachten bij hun eerste stappen in het veld. Lesgeven is niet gemakkelijk, en zeker niet in bepaalde contexten. Begeleiding voorzien is hierbij dus geen luxe, maar een noodzaak om de overgang naar het onderwijsveld zo goed mogelijk te laten verlopen.
Naast deze begeleiding op het werkveld, zouden alle leerkrachten de kans moeten krijgen om feedback te ontvangen, meer in groep te werken en inspiratie op te doen rond goede praktijkvoorbeelden. Mentorschap werkt. Uitwisseling in groep ook. De aanmoediging van deze initiatieven is daarom essentieel.
Natuurlijk wilt niet iedereen lesgeven en beschikt niet iedereen over de nodige vaardigheden, maar iedereen kan wel bijdragen aan het positieve imago en de aantrekkingskracht van dit prachtige beroep! Uiteindelijk is het ook onze verantwoordelijkheid om samen te werken aan een betere erkenning van het lerarenberoep.
