Op 1 september was het eindelijk zover: meester Joeri, juf Kirsten, meester Wim, juf Hanne, meester Tom en juf Lisa stonden als eerste Teach for Belgium-leerkrachten lager onderwijs voor de klas. Samen met Karel de Grote Hogeschool stoomden we hen deze zomer klaar om les te geven aan kinderen van het tweede t/m het zesde lesjaar in een Antwerpse basisschool, en zullen hen de komende twee jaar intensief begeleiden. Van het onderwijs droomden ze al langer, en dat het het lager onderwijs moest zijn stond buiten kijf. Dit was hun kans.
Het is een voorrecht om kinderen van jongs af aan te mogen begeleiden en de wereld van vandaag door hun ogen te beleven. Een privilege de weg naar een leven vol kansen, ontdekkingen en passie vrij te maken.
Wanneer we plaats maken voor verwondering, verbinding, veel warmte kunnen wij als onderwijsmensen écht het verschil kunnen maken voor leerlingen, en dit van kleins af aan. Wanneer we hen echt zien, ons hun realiteit eigen maken, luisteren, stimuleren, geloven en ondertussen de lat hoog blijven leggen gebeuren er bijzondere dingen.
Ooit stonden wij in hun schoenen. Vol onschuld en euforie, maar ook spanning en onzekerheid, elk met ons eigen rugzakje.
De wereld waarin we ondertussen leven en de vaardigheden die kinderen vandaag de dag nodig hebben zijn complexer dan ooit. Tegenslag incasseren, je plan trekken, zelfstandig werken, veerkracht en discipline opbouwen, leren leren, doorzetten, sociale contacten onderhouden (op afstand), het beste in jezelf naar boven halen en dapper een coronacrisis doorstaan. Weerbaar, flexibel denkend en handelend, en dat alles met een positieve mindset, zo willen we dat onze leerlingen de wereld in stappen.
Hoe mooi is het om daaraan bij te kunnen dragen als leerkracht lager onderwijs?
De basisschool heeft de ambitieuze maar ook dankbare taak om van jongs af aan het beste in kinderen naar boven te halen en van hen wereldburgers met een “growth mindset” te maken die hun talenten en vaardigheden efficiënt kunnen inzetten. Dat we dat niet allemaal op dezelfde manier doen en niet allemaal dezelfde startpositie hebben is, daar moeten we ons heel goed van bewust zijn; dat we echter allemaal de capaciteiten hebben om die eindmeet te halen en ons plekje in de maatschappij te veroveren, daar willen we kinderen van kleins af aan van doordringen én hen op die weg begeleiden.
Want juist onze diversiteit maakt van de samenleving een bruisende en boeiende plek.
Een schoolomgeving waar ingezet wordt op talentontwikkeling, verbinding en positieve relaties, waar elk kind de mogelijkheid krijgt zich te ontplooien en aangemoedigd wordt te geloven in zichzelf en de lat hoog te leggen wordt zo een broeikas van positieve stimulans en leiderschap dat doorsijpelt van de leerkrachten naar de leerlingen. Wanneer leerlingen van jongs af aan leren om diversiteit te omarmen en constructief in te zetten, dan heb je impact, dan creëer je een sterke maatschappij waar we elkaar aanvullen met onze eigenheid en elkaar helpen groeien. Want groeien doe je je leven lang. En als leerkracht lager onderwijs draag jij meteen vanaf het eerste moment bij aan die groeispurt.
Wist je dat 1 kind op 3 in Antwerpen groeit op in kansarmoede (Kind & Gezin, 2020)? Onderwijs kan hier juist de cruciale rol van sociale ladder spelen en deze kinderen een opstap naar een beter leven bieden. Toch is de socio-economische achtergrond van een leerling nog te vaak doorslaggevend en zorgt voor schoolse vertraging, al vanaf de lagere school. Het PISA-onderzoek van 2018 toont aan dat kinderen met een sociaal-economisch kwetsbare achtergrond en/of migratieachtergrond minder zelfvertrouwen en geloof in hun leercapaciteiten hebben dan hun welgestelde klasgenoten. De emotionele veiligheid en het geluksgevoeld van deze leerlingen verhoogt wanneer ze o.a. ze niet blootgesteld worden aan discriminatie en hun etnische identiteit vertegenwoordigd zien. Schoolteams spelen een dus een doorslaggevende rol in het creëren van kansen, zo vroeg mogelijk. Een schoolomgeving waar voor elk kind de lat hoog gelegd wordt is een broeikas van positieve stimulans en leiderschap.
Lesgeven in de superdiverse grootstad vereist echter specifieke drijfveren, competenties én ondersteuning op maat, en slechts 16.5% van de leraren lager onderwijs voelt zich voorbereid om les te geven in deze uitdagende context (TALIS, 2018). Dit draagt bij tot vroegtijdig uittreden uit het lerarenberoep (44% stopt binnen 5 jaar), met nefaste gevolgen voor scholen en leerlingen die het het hardst nodig hebben. Kansenongelijkheid op school leidt immers tot ongelijke leeruitkomsten wat wederom leidt tot onderwijssegregatie en tot slot tot sociale ongelijkheid. Lagereschoolteams hebben meer dan ooit nood aan geëngageerde leraren, die met de juiste mindsets, vaardigheden en kennis uitgerust worden om zo vroeg mogelijk kwaliteitsvol onderwijs te bieden, in het bijzonder aan de meest kwetsbare leerlingen. Zo kunnen al vroeg in de schoolloopbaan drempels worden weggenomen en krijgt elk kind de kans zijn potentieel ten volle te ontwikkelen
Trajecten zoals het LIO-aanbod van Teach for Belgium en Karel de Grote Hogeschool bieden hier kansen: meteen aan de slag gaan in het lager onderwijs met intensieve begeleiding terwijl je op twee jaar tijd je diploma haalt. Toekomstige leerkrachten lager onderwijs kunnen op geïntegreerde wijze hun diploma behalen aan een erkende hogeschool, en ontwikkelen tegelijkertijd waardevolle leiderschapskwaliteiten, essentieel in kansarme contexten. Ze worden intensief ondersteund met een specifieke focus op diversiteit, klasmanagement en feedbacktechnieken. Deze dubbele begeleiding en coaching draagt positief bij aan de retentie van startende leerkrachten en de verspreiding van goede praktijken binnen schoolteams en het bredere onderwijsveld. Zo werken we samen aan onderwijs dat leerlingen van jongs af aan omhoog stuwt.
De kwaliteit van ons onderwijssysteem is maar zo hoog als de kwaliteit van onze leerkrachten en lesgeven is zoveel meer dan les geven; het is verbinden, boosten, helpen groeien, koesteren, begrijpen en vooral zoveel terug krijgen.
Wil jij dit project steunen en ons helpen leerkrachten lager onderwijs zo goed mogelijk uit te rusten om hun leerlingen het allerbeste van zichzelf te kunnen geven, elke dag opnieuw? Doe dan een gift of zet een leuke actie op om geld in te zamelen!
Het traject in een notendop:
Via een geïntegreerd traject dat expertise van KdG en TfB maximaal inzet en combineert, trekken we nieuw onderwijstalent aan dat we intensief coachen om het verschil te maken als leraar voor kansarme leerlingen.
Zes krijgen 2022-2024 de kans om een educatieve bachelor lager onderwijs te behalen aan KdG, en tegelijkertijd het TfB-leiderschapsontwikkelingsprogramma te volgen. Na uitgebreide zomertraining (inclusief zelf lesgeven in de zomerschool) zijn zij schooljaar ’22-‘23 halftijds aan de slag gegaan in een Antwerpse school met een groot aantal SES-leerlingen, volgen halftijds de opleiding aan de KdG en worden intensief opgevolgd en begeleid door TfB-tutoren. D.m.v deze intensieve samenwerking creëren we kansen voor kansarme leerlingen en waarborgen duurzame toeleiding naar het lerarenberoep.
