Net voor de zomer van 2021 startten we het project Diverse LeraarsKamer op in samenwerking met Stad Antwerpen. Dit project kadert in de brede ambitie van Stad Antwerpen om diversiteit in klas en leraarskamers te omarmen. Diversiteit wordt daarbij gezien als een breed begrip dat verwijst naar verschillende identiteitskenmerken: socio-economische klasse, gender, geloof, etnisch-culturele achtergrond, etc.
Lees hier meer over de rijke diversiteit in Stad Antwerpen en de visie rond diversiteit in onderwijs:
de visie van Stad Antwerpen:
In de stad Antwerpen is superdiversiteit onze dagelijkse realiteit. Er is een grote diversiteit op vlak van gender, leeftijd, etnisch-culturele achtergrond, talenten, mensen met een beperking, verschillende levensvisie, socio-economische status, …
Net zoals we leven in een superdiverse stad, leren we ook in een diverse omgeving. In het onderwijs zien we de superdiversiteit vooral terug onder de leerlingen. Opvallend genoeg zien we deze afspiegeling niet terug in de Antwerpse schoolteams. Door in te zetten op diversiteit binnen het lerarenkorps, willen we de onderwijskwaliteit en het welbevinden van zowel de leerlingen als de leerkrachten verhogen, en tevens het lerarentekort in Antwerpen aanpakken.
In Antwerpen willen we een realistische weergave van de maatschappij in het lerarenkorps en tegelijk leerkrachten die vanuit een continu leerproces de diversiteit in de klas en de lerarenkamer omarmen.
Rolmodellen hebben een positieve invloed op de schoolervaring van leerlingen en hun visie op het lerarenberoep. Naast herkenning, speelt erkenning een belangrijke rol in de verbinding tussen leerkrachten en leerlingen. Daarom willen we vooral leerkrachten die zich bewust zijn van hun impact op de schoolloopbaan van de leerlingen. Leerkrachten die geloven in de talenten van ALLE leerlingen, stralen hun hoge verwachtingen uit op iedereen ongeacht afkomst, gender, beperking, …. Wij willen dat leerkrachten zichzelf kunnen zijn en hun talenten en competenties kunnen inzetten om in een superdiverse context te kunnen lesgeven. Zij staan in verbinding met de leerling door te kijken naar de leerling zelf.
Leerkracht zijn in Antwerpen is een divers-sensitieve leerkracht zijn, iemand die de superdiversiteit van de stad en de leerlingenpopulatie ziet als een kracht om waardevol in te zetten. Iedereen is uniek met eigen talenten en competenties en die diversiteit is een meerwaarde op school.
(visietekst – Stad Antwerpen, Flankerend onderwijsbeleid)
Binnen deze brede definitie van diversiteit, werd voor dit specifieke project de keuze gemaakt om de focus te leggen op etnisch-culturele diversiteit. Het project loopt tot eind november 2023 en heeft als doel om drempels en opportuniteiten in kaart te brengen om zo het onderwijsveld te verrijken met pistes om leraarskamers in Antwerpen meer divers te maken.
Reeds in 2014 ondertekenden de Vlaamse onderwijspartners immers de Engagementsverklaring Diversiteit als meerwaarde. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een representatieve weerspiegeling in een leerkrachtenteam de onderwijskansen van álle leerlingen vergroot.
Toch blijkt uit de nulmeting van de Vlaamse overheid in september 2021 dat slechts 7,9% van alle leerkrachten uit centrumsteden een migratieachtergrond heeft. De meeste leerkrachten van buitenlandse herkomst zijn daarenboven van EU-herkomst. Dit cijfer is totaal niet representatief voor de Antwerpse leerlingenpopulatie (waarvan 75% een migratieachtergrond heeft).
Binnen dit project werden in een eerste fase drempels voor het aantrekken en behouden van lerarentalenten met diverse etnisch-culturele achtergronden in kaart gebracht, via literatuuronderzoek, stakeholderanalyse en een participatief traject met leerkrachten met migratieachtergrond.
Daarnaast ligt een grote focus op goede praktijken die we identificeerden in het (Antwerpse) onderwijsveld en kansen die we zien om dit onderwijsveld te verrijken met pistes om leraarskamers meer divers en inclusiever te maken. We hebben daarbij allemaal ons deel te doen, op leerkracht-, school- en beleidsniveau.
Zeer breed samengevat leert dit project ons dat volgende 4 speerpunten onderling sterk verbonden zijn en integraal dienen aangepakt te worden om verandering te brengen:
- Meer verbinding als sleutel tot inclusie
- Actief bewustzijn en aanpak van stereotypering en racisme
- Lerarenberoep herwaarderen en rolmodellen creëren
- Toegankelijkheid vergroten naar professionele kansen voor iedereen
Deze 4 speerpunten worden in verschillende video’s, artikels en getuigenissen verder uitgediept met goede praktijken en wenken voor de toekomst om het beter te doen.
Want onderwijs is van iedereen, voor iedereen.
Volg onze sociale mediakanalen en blogstek op onze website om meer te weten te komen!
